Is een delirium te voorkomen?

Maar liefst de helft van de oudere patiënten in ziekenhuizen ontwikkelen een delirium. Een ernstig probleem dat vaak onopgemerkt bij oudere patiënten voorkomt. Paula Duncan, verpleegster in het Park Nicollet Methodist Hospital in St. Louis Park, Minn. zegt hierover: “Mensen praten er niet gemakkelijk over. Vraag hoe ze slapen, vraag naar hun dromen, let op het lichaam en gezicht naar aanwijzingen. Soms zie je al door een blik op het gezicht dat ze niets durven te zeggen omdat het is zo verschrikkelijk is.” Artikel: Denise Logeland

Duncan leidt in het ziekenhuis het Elder Life Program (HELP). Het programma bevat eenvoudige beoordeling van- en de monitoring met preventieve maatregelen die hebben bewezen dat incidentie van het delirium verminderen. Anders dan dementie, wat constant en steeds slechter wordt, neigt een delirium naar komen en gaan en fluctueert zelfs in de loop van een dag. De symptomen zijn voorbijgaand, maar voor mensen die een delirium ontwikkelen kan dit het begin van een permanente gezondheidsklachten hebben die de onafhankelijkheid aantast.

Symptomen

Delirium wordt gedefinieerd als een acute en fluctuerende stoornis van aandacht en cognitie. Een plotselinge mentale verandering, die van persoon tot persoon verschilt. Iemand met het delirium kan misschien mentaal ‘mistig’ lijken en moeite hebben zich te concentreren, zoals zinloos praten, hallucineren of uit angst handelen, zelfs paranoia zijn. Sommige mensen zijn zich bewust van een delirium, anderen niet, vertelt Dr Daniel Mendelson, hoofd geneeskunde aan de Universiteit van Rochester Highland Hospital in New York. “Het is over het algemeen verontrustender voor familie en verzorgers.”

Delirium kan op elke leeftijd voorkomen. Dr. Sharon Inouye, professor aan de Harvard Medical School, ontwikkelde HELP in de jaren 1990 omdat het steeds duidelijker werd dat leeftijd een risicofactor voor delirium was geworden. Hij constateerde dat patiënten op de intensive care gevaar opliepen door pijn, infectie, sedatie, verstoord slaapritme of desoriënterende omgevingsfactoren.

“Ouderen zijn simpelweg minder in staat om met stress om te gaan dan jongere volwassenen”, vertelt Inouye, hoofd van het Aging Brain Center op het Hebreeuws SeniorLife (een filiaal van de Harvard Medical School) . “Verminderde cognitieve reserve, verlies van plasticiteit van het brein” en meerdere gezondheidsproblemen en medicijnen maken alle ouderen kwetsbaarder. De risico’s voor mensen van 70 jaar en ouder met verschijnselen van uitdroging, visuele beperking, slechthorendheid, immobilisatie (vast aan bed), slaaptekort en cognitieve stoornissen kunnen met HELP worden geminimaliseerd. Mensen met dementie bijvoorbeeld zijn vatbaarder voor het ontwikkelen van het delirium.

Maar liefst de helft van oudere patiënten ontwikkelen een delirium. Tussen 35 en 60% van de gevallen wordt geen diagnose gesteld. Inouye vertelt dat veel artsen niet worden opgeleid een delirium te begrijpen en te onderzoeken, vaak omdat zij het niet herkennen daar de symptomen komen en gaan. Patiënten met een delirium lijken soms slaperig, waardoor het niet opvalt bij iemand die ziek is of herstelt van een operatie.

Praten helpt…

“Een patiënt kan twee groepen door elkaar door over zijn kinderen te vertellen en ineens over hun broers en zussen te gaan praten. Je zult dus naar de specifieke kenmerken van wat ze zeiden moeten vragen zoals: welk strand met uw kinderen of wat dan ook.Het belangrijkste hierbij is om mensen gegrond te houden door ze bij het onderwerp te houden. Door middel van het gesprek help je ze georiënteerd te blijven waar ze zijn,” voegt Duncan toe.

Familieleden kunnen helpen omdat zij diens normale cognitieve vaardigheden goed kennen. Zij zijn vaak de eersten die de veranderingen opmerken. Door bijvoorbeeld uitdroging te voorkomen door drinken aan te moedigen, immobiliteit te voorkomen door beweging van armen en benen, slaap problemen te verminderen (overdag langskomen en s’nachts een rustige omgeving creëren), een massage te geven of evt. het gehoorapparaat van nieuwe batterijen te voorzien, spelletjes doen of iets te lezen te geven, alles kan helpen omdat zij het beste weten waar de patient behoefte aan heeft.